Bạn Chỉ Tưởng Là Mình Đang Rất Cố Gắng - Lý Thượng Long - Lời tựa
LỜI TỰA (1)
Chào các bạn.
Cuốn sách này được viết từ năm năm trước, khi ấy tôi cũng như các bạn, đầy tò mò đối với thế giới, tràn ngập khát vọng với tương lai.
Vì không biết, thế nên lại càng kính sợ, vì không hiểu, thế nên lại càng muốn đi tìm tòi, vì còn trẻ, thế nên không chùn bước.
Tôi còn nhớ năm đó, giáo dục trực tuyến bùng nổ như ong vỡ tổ, tôi vừa nghỉ việc ở Tân Đông Phương, hoàn toàn không biết chút gì về lĩnh vực này.
Thế là, tôi và hai người bạn thân thành lập trang kaochong.com, rồi lại cùng mấy người bạn khác mở studio làm phim. Lúc đó, tôi tiêu sạch tiền tích lũy của mình, cảm thấy phải đập nồi dìm thuyền mới có thể cùng tiến cùng lùi.
Tuổi trẻ nên chịu vất vả một chút, thực ra đây là điều không tránh khỏi, tôi vẫn còn lờ mờ nhớ được những ngày tháng không trả nổi tiền nhà, những lúc đi ăn hàng luôn phải nhìn giá, nhờ đó tôi hiểu rằng, phải sinh tồn được, mới có thể nói về giấc mơ.
Chính vào thời điểm ấy, tôi viết cuốn sách này. Đây là những suy nghĩ thường ngày của tôi về tuổi trẻ, những tùy bút viết về cuộc sống, một số bài được lan truyền rộng rãi trên mạng, cũng có một số chỉ là tâm đắc tôi viết cho riêng mình. Những bản thảo ấy, tập hợp lại thành một cuốn sách.
Lúc đó, khi nhà xuất bản tìm gặp tôi đề xuất ra sách, tôi đã từ chối, vì tôi chưa bao giờ nghĩ mình lại viết sách vào lúc này, viết sách đáng ra nên là việc mà người lớn tuổi thực hiện, tôi vẫn còn trẻ như thế, không muốn chết trẻ chút nào.
Sau này, áp lực kinh tế rốt cuộc cũng làm tôi khuất phục, nhà xuất bản thanh toán cho bốn mươi nghìn tệ, khoản tiền ấy trở thành thu nhập cấp cứu của tôi.
Không ai ngờ được, trong những tháng ngày sau đó, cuốn sách này lại được rất nhiều người trẻ tuổi đọc trên giường, trên xe buýt, tàu điện, sau giờ học, trong ký túc xá.
Vì nó chân thực, nên càng được người ta trân trọng.
Rất nhiều người nói với tôi, cuốn sách này có ý nghĩa rất lớn đối với họ, nó đã thay đổi thói quen của họ, một số người chẳng bao giờ đọc sách, sau khi đọc xong cuốn sách này của tôi liền bắt đầu đọc những tác phẩm khác.
Nhờ câu chữ, họ đã trở nên mạnh mẽ hơn; vì đọc sách, họ cảm thấy không còn cô đơn.
Nhưng họ không biết, ý nghĩa của cuốn sách này đối với tôi, còn lớn lao hơn nhiều.
Cuốn sách này đã đưa tôi vào thế giới văn chương, tôi bắt đầu hiểu ra rằng, thông qua ghi chép, thông qua viết lách, tôi có thể lưu lại tư tưởng của mình lúc đó, có thể khiến bản thân mình tiến bộ.
Những năm gần đây, tôi đã viết được ba cuốn sách, chủ biên một bộ sách.
Nhìn lại cuốn sách này, cũng có một số quan điểm chưa được chín chắn lắm, nhưng tất cả nội dung đều chân thực, dũng cảm, rất giống tuổi trẻ của tôi khi đó.
Những năm này, tôi đã từ một thầy giáo tiếng Anh trở thành một đạo diễn trẻ, cùng với việc tự do về tài chính, tôi vẫn thích uống rượu, vẫn thích tụ tập với bạn bè, thích ăn xiên nướng ở hàng quán lề đường, mỗi lần đọc lại cuốn sách đầu tiên đều nhớ đến những tháng ngày hai bàn tay trắng.
Tôi nhớ khi cuốn sách này vừa xuất bản, tôi đã tự bỏ tiền đi du lịch khắp Trung Quốc.
Tôi nhớ cảnh mình và trợ lý Tiểu Tống ngồi xổm ăn mì kéo ngoài cổng một trường đại học, ăn xong liền vào giảng đường diễn thuyết.
Tôi nhớ một buổi ký tên bán sách chỉ có bốn mươi người đến, tổ chức ở một giảng đường có thể chứa được ba trăm người. Tôi nhớ cảnh mình ôm một con gấu bông lớn mà fan tặng chen chúc trong tàu điện ngầm.
Tôi còn nhớ hơn những gương mặt ấy: một bác lớn tuổi nhờ ký tên cho con ông, một học sinh trường quân đội nói cậu ấy muốn sống một cuộc đời khác, một cô gái nói cô ấy sẽ một mình nuôi con và sống tiếp…
Có người nói cảm ơn những bài viết của tôi, nhưng tôi cũng muốn nói:
Cảm ơn các bạn đã đi cùng tôi, chính nhờ có các bạn, mới có tôi mạnh mẽ hơn của ngày nay.
Trong lần tái bản này, tôi có thêm một số bài viết mới, sửa lại những quan điểm mà hiện giờ mình cho là không chín chắn, khi một lần nữa trông thấy bìa cuốn sách này, tôi bắt đầu hiểu ra: tuổi trẻ vẫn mãi còn đó, chỉ cần bạn không ngừng dũng cảm cố gắng.
Thấy văn như thấy người, hãy để những bài viết trong cuốn sách này cùng bạn trưởng thành nhé.
LÝ THƯỢNG LONG
27/7/2017
LỜI TỰA (2)
Năm trước, tôi mang theo kịch bản vừa viết xong đi gặp nhà đầu tư, uống trà với họ cả một buổi chiều, nói rất nhiều chuyện. Lúc ra khỏi quán nước, mặt tôi cứng lại vì cười, không sao giãn ra nổi nữa. Đúng đấy, tôi đã bị từ chối.
Lúc đó, đứng giữa con phố lớn, tôi đau khổ lắm. Lòng thầm nhủ, mình cố gắng đến thế rồi, tại sao vẫn không có ai chấp nhận câu chuyện của mình, trên đời này chỉ dựa vào cố gắng liệu có làm nên cơm cháo gì nữa không đây? Dựa vào cái gì mà điều kiện xuất thân của họ tốt hơn tôi, không cần phải lo lắng chuyện cơm ăn áo mặc? Dựa vào cái gì mà họ có cơ hội tốt như thế còn tôi thì không? Dựa vào cái gì? Cái gì?
Lúc tôi về đến nhà thì đã là mười một giờ đêm. Khoảnh khắc bật đèn lên, tôi đột nhiên hiểu ra một điều: Oán trách cũng vô ích, tại sao lại không thu dọn hành trang tiếp tục lên đường? Tích cực hướng về phía trước cũng là một ngày trôi qua, tự ruồng rẫy bản thân cũng là một ngày trôi qua, cớ gì mà không sống với hy vọng tràn đầy? Đã không tránh khỏi phải đi đến tối mịt, tại sao không giơ tay ra bật đèn lên?
Tôi cũng hiểu rằng, kỳ thực những cố gắng trước kia của mình, đều chỉ là biểu hiện giả tạo, trông có vẻ như rất cố gắng mà thôi.
Trông tưởng như mỗi ngày đều mang theo rất nhiều sách vở đến phòng tự học, nhưng lại mang theo cả điện thoại di động nữa; trông tưởng như buổi tối học bài rất muộn, nhưng lại chỉ ngồi bần thần ra đó, trông tưởng như đến phòng gym tập luyện, nhưng lại chỉ chụp dăm ba tấm ảnh đăng WeChat… học tập mà không có kế hoạch chỉ là lãng phí thời gian, cố gắng mà không đặt ra mục tiêu cũng chỉ là tự mình dối mình.
Dần dần, tôi bắt đầu viết ra kế hoạch mỗi ngày cho mình, mỗi tháng đều đặt ra cho bản thân một mục tiêu, cố gắng không vì người khác, không nhằm thể hiện. Tôi bước từng bước một, đi rất chậm, nhưng không dừng lại.
Đến ngày hôm nay, cuối cùng tôi đã hiểu ra, những động lực và cố gắng trong quá khứ, thực ra đều được báo đáp. Chỉ là, bạn đã thực sự dốc lòng hay chỉ làm bộ cho người khác thấy? Nhiều lúc, một người phải quỳ gối lết đi, không có nghĩa là sau này anh ta chắc chắn sẽ đứng thẳng dậy được, nhưng một người biết ngẫm ngợi tại sao hiện tại mình phải quỳ gối, sau này nhất định sẽ giống như một người khổng lồ, vững vàng đứng lên, cái nhìn xuống thế gian này. Socrates từng nói: Cuộc sống không phải do bản thân trải nghiệm thì không đáng sống. Tôi cảm thấy rằng, cố gắng mà không hiểu rõ mình cố gắng vì cái gì, lại càng không xứng đáng.
Nếu bạn cũng giống như tôi tin chắc rằng dựa vào đôi bàn tay mình có thể thay đổi số phận, vậy chắc bạn sẽ thích những bài viết của tôi, thích quan điểm của tôi, thích những câu chuyện tôi kể bạn nghe, thích những con người trong cuốn sách này.
Trong cuốn sách này có rất ít những câu chuyện kiểu xúp gà tâm hồn vô thưởng vô phạt. Nhiều câu chuyện kiểu xúp gà chỉ là cái cớ cho trạng thái chán chường của bạn lúc này, là lý do cho sự hoang mang của bạn. Thực ra, không phải chuyện gì cũng có thể từ từ mà làm, không phải người nào cũng được ông trời bố trí cho những gì thích hợp nhất, cũng không phải ai cố gắng một cách ngốc nghếch đều thực hiện được ước mơ của mình.
Những gì tôi viết trong sách này, không phải những câu chuyện truyền cảm hứng nhạt nhẽo, mà toàn là những chuyện sống động xảy ra với tôi và bạn bè. Đằng sau những câu chuyện ấy, phản chiếu cuộc sống, phản chiếu chúng tôi. Chúng sẽ nói với bạn, trạng thái sống “trông như rất cố gắng” rất đáng sợ; chúng sẽ cho bạn biết, đối đãi với bạn thân cũng cần phải biết lựa lời, bởi lẽ “bạn thân đến mấy cũng không thể chấp nhận nổi những lời bộc trực quá đáng của bạn”; chúng sẽ nói với bạn, nghịch cảnh không hề đáng sợ, chớ nên hòa đồng vì muốn hòa đồng, bởi “bạn tưởng rằng mình đang hòa đồng, thực ra chỉ là lãng phí tuổi trẻ thôi”…
Những người tôi nêu ra trong sách, cũng giống như tôi, đều là người bình thường, chỉ là có những chuyện không bình thường đã xảy đến với họ. Tôi là một người quan sát, lặng lẽ quan sát những câu chuyện bình thường mà không tầm thường ấy, yên lặng ngẫm nghĩ về những tình tiết cô đơn nhưng không cô độc, lúc thì cảm động, lúc lại nước mắt rưng rưng. Lý An từng nói: “Cuộc sống của chúng ta cần phải kể chuyện, bằng không sẽ giống như số π, kéo dài vô cùng vô tận.” Tôi lấy làm vinh hạnh và có cơ hội chứng kiến, đồng thời ghi lại tất cả những gì xảy ra với họ: Nguyệt Nguyệt, cô gái buộc phải rời bỏ quê hương theo đuổi mộng ước; một cô bé bỏ học ở trường nổi tiếng; Nam, người từ bỏ cuộc sống ổn định; Phi, người không bao giờ từ bỏ tình yêu…
Tôi thường viết vào đêm muộn, có lẽ khi bạn lật giở cuốn sách này, cũng là vào lúc đêm muộn. Ngọn đèn bàn chiếu vào từng gương mặt đang cố gắng, chiếu sáng sự tĩnh lặng trong nội tâm mỗi người, có lẽ cũng chiếu sáng cả giọt lệ trong mắt bạn. Thực ra chẳng sao cả, ai mà chẳng từng khóc nức nở giữa đêm thâu? Nhưng bạn phải tin rằng, bạn khi đang cố gắng không hề cô độc, mà thực ra, những người nỗ lực vươn lên chẳng bao giờ cô độc cả.
Vì thế, có lẽ bạn cũng giống như tôi, đều tin vào giá trị của nỗ lực phấn đấu, đều hiểu rõ ràng, tuổi trẻ là để lăn lộn xông pha, đều biết chắc ước mơ vĩ đại đến nhường nào. Vậy, nếu như có ước mơ, thì phải mơ cho thật điên cuồng vào, điên cuồng thì mới thành anh hùng được.
Khi biết cuốn sách này được xuất bản, sâu trong lòng tôi dâng trào lên niềm cảm động và biết ơn đầy ấm áp, cảm tạ từng người đã thích các bài viết của tôi, vì các bạn, cuốn sách này mới được vén mây ra thấy mặt trời, cũng nhờ có các bạn, những con chữ của tôi mới có ý nghĩa, cảm ơn các bạn đã cho tôi dũng khí và sức mạnh.
LÝ THƯỢNG LONG