Đánh Thức Năng Lực Vô Hạn - Anthony Robbins - Chương 1

“Mục đích to lớn nhất của cuộc đời không phải là tri thức mà là hành động”

_ Thomas Henry Huxley

Từ nhiều tháng trước đây, tôi đã nghe nói về anh. Họ nói anh trẻ, giàu có, khỏe mạnh, hạnh phúc và thành đạt. Tôi nhất định phải gặp người này. Tôi nhìn anh thật kỹ khi anh ở trường quay của đài truyền hình. Tôi theo anh trong vài tuần kế tiếp để quan sát cách anh tư vấn cho nhiều người: từ nguyên thủ quốc gia cho đến một người bị mắc chứng ám ảnh. Anh cùng bàn bạc với chuyên gia dinh dưỡng, giám đốc phụ trách huấn luyện, làm việc với các vận động viên và trẻ em gặp rắc rối trong học tập. Anh dường như cực kỳ hạnh phúc và yêu quý vợ vô vàn. Họ cùng du lịch khắp nước Mỹ và khắp thế giới trong niềm hạnh phúc vô tận. Khi đã chơi thỏa thích, họ lên máy bay đến San Diego để dừng chân vài ngày tại tư gia cùng với người thân. Đó là một lâu đài nhìn ra biển Thái Bình Dương.

Làm thế nào một chàng trai chỉ mới 25 tuổi, mới học hết tú tài lại có thể thành đạt như vậy trong một thời gian ngắn như thế? Cách đây ba năm, chàng trai ấy còn sống độc thân trong một căn hộ rộng khoảng 100m, tự rửa chén trong bồn tắm! Làm thế nào từ một người cực kỳ bất hạnh, quá mức cân chuẩn 20kg, lúng túng khi giao tiếp và không có gì triển vọng trở thành một người được tôn trọng, hoàn toàn khỏe mạnh, tự tin với những mối quan hệ tuyệt vời và đang có một cơ hội thành công vô tận?

Khó tin quá! Tôi còn ngạc nhiên hơn khi chợt nhận ra: anh ta chính là tôi. Câu chuyện tôi vừa kể chính là chuyện cuộc đời tôi.

Chắc chắn tôi sẽ không khoe mình thành đạt ra sao. Rõ ràng, mỗi người đều có ước mơ và ý tưởng khác nhau khi hoạch định cho cuộc đời mình. Mặt khác, tôi rất hiểu chuyện ta quen ai, định làm gì và đang có những gì không phải là thước đo thành công. Với tôi, thành công là một tiến trình đấu tranh không ngừng để trưởng thành hơn nữa. Thành công là cơ hội tiếp tục trưởng thành về mặt tình cảm, xã hội, tâm lý, tinh thần, trí thông minh, tài chính, cùng lúc đóng góp tích cực cho cuộc sống của những người xung quanh. Con đường đến với thành công luôn phải được gia cố cho chắc chắn hơn. Thành công là tiến trình tiến bộ, không phải mục đích ta đạt tới.

Mục đích câu chuyện của tôi rất đơn giản. Tôi muốn chia sẻ với độc giả bí quyết tạo sự khác biệt cho cuộc sống của tôi, khiến nó tốt đẹp hơn. Tôi chân thành hy vọng rằng độc giả sẽ tìm thấy những chiến lược, phương pháp và triết lý có trong sách để làm tăng sức mạnh cho mình, cũng như chúng đã từng làm tăng thêm sức mạnh cho tôi. Năng lực chuyển đổi thần diệu cuộc sống chúng ta thành chính những gì ta mơ ước nhiều nhất đang chờ được sử dụng. Đã đến lúc giải phóng năng lực ấy!

Năng lực là một từ gợi nhiều cảm xúc. Người ta quan niệm về năng lực rất khác nhau. Với nhiều người năng lực có ý nghĩa tiêu cực. Nhiều người cho rằng muốn có năng lực để thành đạt, họ cần có quyền lực. Và họ mờ mắt vì quyền lực. Người khác cho rằng năng lực là xấu, như thể là vụ lợi hoặc đáng ngờ. Bạn muốn quyền lực của mình nhiều đến bao nhiêu? Bạn cần bao nhiêu năng lực đủ để tiến bộ? Với bạn, năng lực thực sự có ý nghĩa như thế nào?

Tôi không nghĩ năng lực là vũ khí chinh phục và trấn áp người khác. Tôi cũng không khuyến khích bạn làm thế. Kiểu quyền năng ấy không tồn tại được lâu. Tuy nhiên, quyền năng luôn tồn tại. Nếu không tự hình thành nhận thức cho mình, người khác sẽ tạo nhận thức cho ta. Nếu không làm những gì mình muốn, ai đó sẽ sắp đặt sẵn việc làm cho bạn. Với tôi, quyền năng tối thượng là khả năng thực hiện được mong ước cháy bỏng của mình và làm lợi cho người khác trong tiến trình thực hiện ấy. Quyền năng là khả năng thay đổi cuộc sống, hình thành nhận thức của mình để tạo ra “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, khiến mọi việc suôn sẻ chứ không phải trắc trở. Quyền năng thực sự là chia sẻ, không phải áp đặt. Đó là khả năng nhận biết nhu cầu và đáp ứng nhu cầu ấy, kể cả nhu cầu của ta và của người ta quan tâm. Đó là khả năng định hướng vương quốc riêng (tiến trình xử lý ý tưởng và những hành vi của chính ta) nhằm đạt được đúng điều ta muốn.

Trong suốt tiến trình lịch sử, quyền năng chi phối cuộc sống dưới nhiều dạng khác nhau và mâu thuẫn với nhau. Vào thời xa xưa nhất, quyền năng chỉ đơn giản là: ai nhanh nhất, mạnh mẽ nhất được quyền định hướng cuộc đời mình và người khác. Khi văn minh phát triển, quyền năng lại xuất phát từ di sản. Vua chúa sống cùng nhiều biểu tượng của vương quốc ông ta thống trị, có quyền năng hiển nhiên và rõ ràng. Nhiều người có quyền năng nhờ quan hệ với vị vua ấy. Còn trong những ngày đầu của kỷ nguyên công nghiệp, vốn là quyền năng. Ai có tiền có của, người ấy thông trị tiến trình công nghiệp hóa. Ngày nay, vốn vẫn có một vai trò nhất định. Có vốn vẫn hơn. Có sức mạnh vật chất vẫn hơn. Nhưng ngày nay, một trong những quyền năng lớn nhất lại xuất phát từ tri thức chuyên môn.

Ai cũng biết ta đang sống trong kỷ nguyên thông tin. Văn hóa chủ yếu không dựa vào nền nông nghiệp mà vào giao tiếp. Trong kỷ nguyên chúng ta, ý tưởng, trào lưu cùng các khái niệm đã và đang mỗi ngày làm thay đổi thế giới, dù là ngành vật lý lượng tử ít người hiểu được, hay được quảng bá rộng rãi như một loại hamburger đang bán rất chạy trên thị trường. Thứ mang lại tính chất đặc trưng cho thế giới hiện đại là dòng thông tin vô tận, kỳ diệu. Nó mang đến sự thay đổi. Từ sách vở, phim ảnh, những con chíp trong máy vi tính, thông tin mới đến với chúng ta ào ạt, chất đầy dữ liệu để ta có thể nhìn ngắm, cảm nhận và lắng nghe. Trong xã hội ngày nay, ai sở hữu thông tin và công cụ truyền bá nó sẽ có thứ mà các vị đế vương xưa từng có: quyền năng vô hạn. Như một nhà văn đã viết: “Tiền nuôi sống xã hội công nghiệp. Nhưng trong xã hội thông tin, thứ nuôi sống và mang lại quyền năng cho xã hội là tri thức. Một ranh giới giai tầng mới dần phân cách người có thông tin và người không có thông tin. Giai tầng mới có được quyền năng không phải từ tiền bạc, từ đất đai mà là từ tri thức”.

Đáng mừng thay, ai cũng có thể giành chìa khóa mở kho quyền năng kia. Thời trung cổ, nếu không là đế vương, con người phải vượt qua muốn trùng gian khó mới làm vua được. Trong ngày đầu của cách mạng công nghiệp, nếu không có vốn, những gì ta tích góp được thật quá ít ỏi. Ngày nay, một thanh niên quen thuộc với chiếc quần jeans cũng có thể gầy dựng doanh nghiệp và thay đổi thế giới. Trong thế giới hiện đại, thông tin là của cải của đế vương. Ai có thông tin chuyên môn, dù dưới hình thức nào, người đó sẽ tự thay đổi cuộc sống của mình và có rất nhiều cách để thay đổi thế giới.

Tới đây, một dấu hỏi lớn xuất hiện. Ở Mỹ, chắc chắn ai cũng có thể có loại kiến thức chuyên môn cần thiết để thay đổi chất lượng cuộc sống của mình. Trong mỗi tiệm sách, cửa hàng cho thuê băng đĩa, hoặc ở bất cứ thư viện nào, người dân đều có thể lấy kiến thức chuyên môn từ diễn văn trong hội thảo hoặc các khóa học đặc biệt. Ai cũng muốn thành đạt. Danh sách ấn phẩm bán chạy nhất đầy kiến thức chuyên môn tuyệt vời: Một phút làm lãnh đạo, Tìm kiếm sự hoàn hảo, Xu hướng đa dạng, Những kiến thức kinh doanh trường Harvard chưa truyền thụ, Mãi là cầu nối… Danh sách còn dài lắm. Thông tin chính ở đó. Vậy tại sao người này có quá nhiều thành quả tuyệt vời, người khác lại luôn túng quẫn? Tại sao không phải mọi công dân trên trái đất đều có thế lực, hạnh phúc, mạnh khỏe, giàu có và thành đạt?

Sự thật là: thậm chí trong kỷ nguyên thông tin, thông tin vẫn chưa đủ. Nếu chỉ cần ý tưởng và lối suy nghĩ tích cực, ai cũng thấy cuộc đời đẹp như mơ. Nhưng hành động mới sản sinh những thành công to lớn nhất. Hành động là thứ cho ta thành quả. Kiến thức chỉ là năng lực tiềm tàng cho tới khi được trao vào tay người biết hành động hiệu quả. Thực ra, định nghĩa đích thực của “quyền năng” là khả năng hành động.

Thông thường, ta hay sa vào một cái bẫy tinh thần: choáng ngợp vì thấy quá nhiều người thành đạt. Ta nghĩ: thành đạt như vậy chắc phải có tài năng gì đặc biệt lắm. Tuy nhiên, quan sát kỹ hơn, ta sẽ thấy tài năng lớn nhất của họ là khả năng hành động, một tài năng ai cũng có thể rèn luyện để sở hữu nó. Suy cho cùng, ai mà không có thứ kiến thức như Steven Jobs những ai không phải là Ted Turner cũng biết truyền hình cáp có tiềm năng kinh tế to lớn. Nhưng Turner và Jobs biết hành động. Nhờ hành động, họ đã thay đổi cách loài người cảm nhận thế giới.

Từ một trải nghiệm, ai cũng có hai hình thức giao tiếp. Trước tiên là giao tiếp nội tâm: những thứ ta hình dung và cảm nhận. Thứ hai là giao tiếp bên ngoài: lời nói, sắc điệu, nét mặt, cử chỉ và hành động để ta giao tiếp với thế giới. Mỗi lần giao tiếp là một lần hành động, một nguyên nhân tạo ra chuyển động. Mọi cuộc giao tiếp đều tác động đến ta và mọi người.

Giao tiếp chính là quyền năng. Ai lão luyện trong giao tiếp, người đó có thể thay đổi trải nghiệm về thế giới của riêng mình và những gì cuộc đời mang đến. Mọi hành vi và cảm xúc đều có nguồn gốc từ một trong hai loại hình thức giao tiếp trên. Ai biết tác động đến suy nghĩ, cảm xúc và hành động của số đông đều là người biết sử dụng công cụ quyền năng này. Hãy nhớ các nhân vật từng làm thế giới biến đổi: John F. Kennedy, Thomas Jefferson, Martin Luther King Jr., Franklin Delano Roosevelt, Winston Churchill, Mahatma Gandhi, và cả Hitler. Họ giống nhau ở chỗ: họ đều là bậc thầy giao tiếp. Họ có ước mơ. Từ ước mơ ấy, họ có thể đưa loài người vào không gian, hay tạo ra một Đức Quốc xã khiến cả nhân loại căm ghét. Họ quảng bá ý tưởng theo cách thật hòa đồng, thật tự nhiên. Chính vì thế, họ có thể ảnh hưởng tới hành động và suy nghĩ của số đông. Nhờ năng lực giao tiếp, họ đã thay đổi cả thế giới.

Mức độ thông thạo trong giao tiếp với thế giới bên ngoài quyết định mức độ thành công của ta với người khác về mặt tính cách, tình cảm, xã hội và tài chính. Quan trọng hơn, mức độ thành công của trải nghiệm tâm hồn ta (hạnh phúc, niềm vui, cảm giác ngây ngất hoặc bất cứ cảm giác nào ta thích) là kết quả trực tiếp của tiến trình giao tiếp nội tâm. Những gì ta cảm nhận không có nguyên nhân từ sự vật hiện tượng của cuộc sống. Cảm nhận xuất phát từ nhận thức về cuộc sống. Khi nghiên cứu đường đời của các nhân vật thành đạt, ta thấy chất lượng cuộc sống được quyết định, không phải bởi những gì xảy đến với ta mà bởi ta nhận thức sự việc ấy như thế nào.

Chính bạn là người quyết định mình nên cảm nhận và hành động ra sao dựa trên cách bạn quyết định nhận thức về cuộc sống của mình như thế nào. Hiện tượng xảy đến chẳng có gì có ý nghĩa ngoại trừ ý nghĩa ta gán cho nó. Nhiều người biến quá trình nhận thức thành quá trình tự động, nhưng sau đó tiếp nhận ảnh hưởng của nhận thức và ngay lập tức thay đổi cảm nhận của mình về thế giới.

Điều quan trọng là hãy nhớ: mọi cảm xúc (như buồn bã chẳng hạn) không xảy ra với chủ thể. Ta không tìm cảm xúc buồn bã rồi vơ vào mình. Ta tạo ra nó (như tạo ra nhiều thứ khác trong đời) thông qua mọi hành động của thể chất và tinh thần. Để có cảm giác ủ dột, nhất định bạn đã nhìn nhận cuộc sống theo cách riêng biệt. Tự nhủ bằng những lời nhất định với ngữ điệu giọng nói nhất định. Bạn phải có một dáng điệu và luôn có một khuôn mẫu hành vi nhất định. Ví dụ, nếu muốn trầm cảm, ta sẽ nhanh chóng có được cảm giác đó nếu như hạ hai bờ vai xuống và gục đầu thường xuyên. Nói với giọng buồn thảm, nghĩ về những viễn cảnh xấu cũng khiến ta nhanh chóng sa vào cảm giác này. Nếu không quan tâm đến tiến trình sinh hóa của cơ thể, ăn uống vô độ không tiết chế, dùng rượu bia quá nhiều, sử dụng chất kích thích, chắc chắn bạn sẽ khiến cơ thể mình bị hạ đường huyết và như vậy đảm bảo bạn có ngay cảm giác trầm cảm!

Như vậy, phải nỗ lực mới có cảm giác trầm cảm. Đó là một việc làm khó và đòi hỏi những hoạt động cụ thể. Có người tạo trạng thái trầm cảm cho mình rất thường xuyên vì họ dễ sa vào trạng thái này. Rất thường xuyên, họ kết hợp khuôn mẫu suy nghĩ và hành vi trầm cảm (có được từ giao tiếp nội tâm) với mọi sự kiện xảy ra bên ngoài. Nhiều người, nhờ trầm cảm và buồn bã, có được nhiều thứ: sự quan tâm của người khác, sự thông cảm, tình yêu thương, v.v… Và họ chấp nhận nó như trạng thái sống tự nhiên của họ. Người khác thấy dễ chịu với trạng thái ấy nên cứ duy trì mãi. Tuy nhiên, con người hoàn toàn có khả năng thay đổi hoạt động của thể chất và tinh thần, và như vậy ngay lập tức thay đổi cảm xúc và hành vi của mình.

Ta có thể có cảm giác ngay ngất bằng cách lập tức thích ứng với quan điểm tạo ra cảm xúc này. Hình dung những điều kiện giúp tạo ra cảm giác ấy. Thay đổi giọng nói và nội dung cuộc trò chuyện nội tâm. Tập mọi dáng điệu của người mang cảm giác vui vẻ và vận dụng những khuôn mẫu hành vi tạo ra trạng thái ấy cho cơ thể mình, kết quả hiện ra! Ta sẽ có ngay cảm giác ngây ngất. Nếu muốn có cảm xúc nồng nàn, chỉ cần đơn giản thay đổi hoạt động về thể chất và tinh thần cho phù hợp với tình trạng say đắm và nồng nàn cần phải có. Điều tương tự cũng đúng với cảm giác yêu thương và những xúc cảm khác.

Hãy nghĩ về tiến trình tạo ra trạng thái cảm xúc bằng cách kiểm soát giao tiếp nội tâm. Việc ấy không khác gì công việc của một đạo diễn. Để có kết quả mong muốn, đạo diễn phim sẽ tạo ra cảnh khán giả sẽ thấy, tạo âm thanh khán giả sẽ nghe thấy. Nếu muốn làm khán giả sợ, ông ta sẽ tạo âm thanh đáng sợ và những hiệu ứng hình ảnh đặc biệt trên màn hình vào đúng thời điểm cần thiết. Nếu muốn khán giả vui tươi, ông ta sẽ thay đổi âm nhạc, ánh sáng và tất cả mọi thứ trên màn hình để tạo ra hiệu ứng như mong muốn. Đạo diễn làm phim bi, phim hài với cùng một sự kiện. Tính chất bi hay hài hoàn toàn phụ thuộc vào những gì đạo diễn quyết định đưa lên màn hình. Hãy làm tương tự với màn hình trong tâm trí ta. Ta hoàn toàn có năng lực và khả năng học các kỹ năng đạo diễn cho hoạt động trí tuệ. Hoạt động này sẽ làm cơ sở cho mọi hoạt động thể chất. Hoặc ta bật đèn và phát âm thanh của thông điệp tích cực đến não bộ. Hoặc ta mang bóng tối phủ lên những hình ảnh lưu giữ trong não bộ và phát ra những âm thanh gây sầu não đến não bộ. Ta hoàn toàn có khả năng điều khiển não bộ mình thành thạo như các đạo diễn phim lão luyện Spielberg hoặc Scorsese chỉ đạo làm công việc dựng phim.

“Mỗi nỗ lực có kỷ luật đều có phần thưởng xứng đáng”.

_ Jim Robn

Những con người ưu tú đều theo một con đường nhất định đến với thành công. Đó là công thức để có được kết quả thành công tối thượng. Bước đầu tiên của công thức này là biết được kết quả. Có nghĩa phải biết chính xác mình muốn gì. Bước thứ hai, hành động! Nếu không, những khát vọng hoài bão của bạn sẽ chỉ mãi là ước mơ. Hãy hành động dù phải bằng nhiều cách ta tin sẽ tạo ra những khả năng lớn nhất để có được kết quả mong muốn. Hành động không phải lúc nào cũng cho kết quả mong muốn. Thế nên, bước thứ ba là phát triển óc nhạy bén để nhận biết mọi loại phản hồi và kết quả có được từ hành động; ghi nhận thật nhanh kết quả và phản hồi ấy đưa bạn đến gần hơn hay xa hơn những mục tiêu đặt ra. Ta nhất định phải biết mình có được gì từ hành động của mình, dù chỉ là kết quả của một cuộc giao tiếp hay của thói quen hằng ngày. Nếu thứ ta có không phải thứ ta cần, hãy ghi nhận hành động nào cho kết quả nào, đồng thời rút ra bài học kinh nghiệm. Sau đó, hãy tiến hành bước thứ tư: phát triển kỹ năng linh hoạt trong thay đổi hành vi cho tới khi có được thứ mình cần. Nếu có quan sát những người thành đạt, bạn sẽ thấy mình đang đi theo bước đi của chính họ xưa kia. Họ cũng bắt đầu với một mục tiêu. Không thể có được thứ mình muốn khi không biết rõ ràng mình muốn gì. Kế đến, họ hành động vì biết mục tiêu không thôi chưa đủ. Họ có khả năng đọc được suy nghĩ của người khác, biết được người ta sẽ phản ứng gì với mình. Họ tiếp tục thích ứng, điều chỉnh và thay đổi hành vi của mình tới khi họ nhận được kết quả từ nỗ lực của mình.

Hãy cân nhắc trường hợp Steven Spielberg – 37 tuổi đã là nhà làm phim thành công nhất trong lịch sử. Ông đã là người chịu trách nhiệm sản xuất 4 trong số 10 bộ phim đứng đầu danh sách có doanh thu cao nhất lịch sử bao gồm cả phim E. T, Người ngoài hành tinh -phim cho doanh thu lớn nhất của mọi thời đại. Làm thế nào ông thành đạt như vậy khi tuổi đời còn quá trẻ? Đó là một câu chuyện rất đáng chú ý.

Từ khi 12, 13 tuổi, Steven đã biết sau này ông phải là đạo diễn điện ảnh. Cuộc sống của Steven thay đổi khi ông đến tham quan trường quay của hãng Universal vào một chiều nọ. Khi đó ông mới 17 tuổi. Chuyến tham quan cho ông thấy nhiều cảnh hoành tráng được dàn dựng ra sao, diễn xuất của diễn viên do đâu mà có. Thế nên Steven người đã biết viễn cảnh của mình, hành động ngay. Ông quyết định phải thực hành những gì mình đã quan sát bằng cách làm một bộ phim thực. Cuối cùng ông đã được gặp trưởng phòng biên tập của hãng Universal. Trưởng phòng đã nói chuyện với ông suốt một giờ đồng hồ và chỉ tỏ ra quan tâm chút đỉnh đến phim của Steven. Và chỉ có thế không hơn.

Với đa phần những người khác, câu chuyện đến đây là kết thúc. Nhưng Steven đâu giống họ. Ông có một nghị lực phi thường. Ông biết mình muốn gì. Từ chuyến tham quan đầu tiên, ông đã học hỏi được nhiều, thế nên ông thay đổi phương pháp của mình. Ngay hôm sau, ông mặc đồ vest, xách cặp của cha (trong chiếc cặp sang trọng ấy chỉ có một cái bánh sandwich và hai thanh kẹo) và quay trở lại phim trường như thể ông đã là người của phim trường ấy. Ngày hôm đó, ông qua mặt được người gác cổng. Ông tìm cho mình một toa xe móc bỏ không. Với vài chữ cái bằng nhựa, ông đã gắn tấm bảng tên có nội dung STEVEN SPIELBERG – ĐẠO DIỄN lên cửa. Sau đó, suốt mùa hè ông gặp gỡ các đạo diễn kịch bản, biên tập và tất cả những gì có liên quan đến thế giới mà ông đang quan tâm. Ông học hỏi từ mỗi cuộc đàm thoại, quan sát và phát triển óc nhạy bén của mình – một óc nhạy bén phù hợp với công việc làm phim.

Lúc 20 tuổi, sau khi ở phim trường người ta đã quen mặt ông, Steven cho hãng Universal thấy bộ phim khiêm tốn nhất mà ông đã làm và ông đã được hãng phim ký hợp đồng có thời hạn 7 năm để đạo diễn một loạt phim truyền hình. Ông đã biến giấc mơ của mình thành hiện thực. Phải chăng Steven đã theo công thức thành công tối thượng? Tất nhiên rồi. Ông có kiến thức chuyên môn và biết mình muốn gì. Ông hành động ngay. Ông có được óc bén nhạy để biết mình đang đạt đến kết quả gì, dù hành động đang đưa ông đến gần mục tiêu hoặc ngược lại. Và ông có được sự linh hoạt để thay đổi hành vi nhằm đạt được những gì mình muốn. Mỗi người thành đạt tôi từng gặp đều làm y như vậy. Họ sẵn sàng thay đổi và linh hoạt cho tới khi họ tạo dựng được cuộc sống như mình mong muốn.

Sau đây là một ví dụ khác. Có bao giờ bạn ăn thịt gà rán Kentucky chưa? Bạn có biết ông Sanders đã xây dựng đế chế kinh doanh, để trở thành một tỷ phú và thay đổi thói quen ăn uống của người dân Mỹ như thế nào không? Khi khởi nghiệp, ông là một người vô danh – một quân nhân giải ngũ có trong tay công thức làm gà rán. Chỉ có thế. Không hề có doanh nghiệp. Chẳng có gì. Ông sở hữu một nhà hàng nhỏ và đã trắng tay vì chính phủ xây đường cao tốc băng qua nhà hàng của ông. Khi lần đầu tiên phải ngửa tay xin trợ cấp xã hội, ông đã tính đến việc liệu có nên bán công thức rán gà để kiếm ít tiền mọn. Ý tưởng của ông là bán công thức ấy cho các chủ nhà hàng và yêu cầu họ trả lãi khi kinh doanh gà rán.

Từ ý tưởng ấy, ông bắt đầu hành động. Ông lái xe đi khắp nước Mỹ, ăn ngủ trong xe, cố tìm một người hỗ trợ ông. Ông liên tục thay đổi suy nghĩ và đi gõ cửa từng nhà. Ông đã bị từ chối đến lần 1009 và rồi phép lạ xuất hiện. Đã có người nói “Đồng ý”. Và thế là, đại tá đã tham gia vào thương trường.

Bao nhiêu người trong chúng ta có bí quyết gia truyền? Bao nhiêu người có năng lực thể chất như ông? Bao nhiêu người có diện mạo và uy tín giống ông – một ông già có dáng đậm và chắc nịch trong bộ vest màu trắng. Đại tá Sanders đã làm giàu nhanh chóng vì ông có được khả năng hành động đầy quyết đoán với nỗ lực lớn. Ông có được nghị lực cá nhân cần thiết để tạo ra thành quả ông mong muốn nhiều nhất. Ông có khả năng nghe lời nói “không” ngàn lần và vẫn còn tự nhủ mình phải tiếp tục đến gõ cửa nhiều hơn nữa và hoàn toàn tin rằng sẽ có người cho ông câu trả lời “đồng ý”.

Xét về một khía cạnh nào đó, mọi sự kiện trong cuốn sách này đều được hướng tới việc cung cấp cho não bộ của bạn những tín hiệu mang lại thành công nhiều nhất. Để tăng thêm sức mạnh cho bạn, giúp bạn hành động hiệu quả. Hầu như tuần nào tôi cũng tổ chức hội thảo kéo dài bốn ngày có tên gọi “sự tiến bộ của trí tuệ”. Trong cuộc hội thảo ấy, tôi truyền đạt cho mọi người những kiến thức đủ loại. Từ cách điều khiển não bộ hoạt động hiệu quả nhất trong những việc nhỏ nhặt như ăn uống, hít thở, tập thể dục… để những công việc ấy làm tăng tối đa nguồn năng lực của con người. Buổi tối đầu tiên của hội thảo kéo dài bốn ngày ấy có tên “Sợ hãi quyền năng”. Thiết kế của hội thảo nhằm mục đích truyền đạt cho mọi người cách hành động, thay vì sợ hãi và chịu thúc thủ. Cuối hội thảo, khán thính giả có cơ hội được bước đi trên một bãi than hồng dài chừng 4 – 5m trước khi tôi yêu cầu họ đi trên bãi than hồng dài 12m. Tiến trình bước đi trên than hồng này được giới thiệu trên các phương tiện truyền thông đại chúng và được truyền bá sâu rộng đến độ tôi sợ sẽ gây nên sự phản cảm. Mục đích của tôi không phải là chỉ người ta cách đi trên than hồng như thế nào. Tôi nghĩ công bằng hơn nếu ta không tính đến lợi nhuận về mặt xã hội và mặt kinh tế của việc có khả năng đi trên một bãi than hồng cháy rừng rực. Thay vào đó đi trên lửa là một việc tạo ra năng lực cá nhân và là lối nói ẩn dụ cho những khả năng con người, một cơ hội cho tất cả mọi người để họ quyết tâm giành lấy những thành quả mà trước đây họ nghĩ không thể nào có được.

Loài người đã biết đi trên than hồng cả ngàn năm nay. Đối với một số vùng trên thế giới, đây là một cuộc thử nghiệm tín ngưỡng và thử thách lòng tin. Đi trên than đang cháy rực không phải là một kinh nghiệm tôn giáo theo nghĩa thông thường. Nhưng đó là một trải nghiệm về đức tin. Nó dạy cho con người biết rằng: họ có thể thay đổi, trưởng thành, tu luyện bản thân. Họ có thể làm những việc họ từng nghĩ không bao giờ làm được. Trải nghiệm này cũng chỉ cho con người biết rằng những nỗi sợ hãi to lớn nhất và những giới hạn khả năng cá nhân chỉ do ta tự đặt ra cho mình mà thôi.

Sự khác biệt giữa việc có thể và không thể bước đi trên than đang cháy đỏ chính là khả năng bạn đang tự nhủ theo cách khiến bản thân hành động, không để những nỗi sợ hãi dai dẳng cản trở. Bài học chính là: con người thực sự có thể làm bất cứ việc gì, miễn là họ tập trung mọi nguồn lực mình có và tin bản thân có thể hành động hiệu quả.

Mọi lý lẽ trong cách truyền đạt này đều dẫn tới một sự thật giản dị và không thể né tránh. Thành đạt không phải là ngẫu nhiên. Sự khác biệt giữa những người có và người không có thành quả tích cực không phải là tính ngẫu nhiên như trong trò chơi xúc xắc. Thành công bao gồm những khuôn mẫu hành động hợp lý, kiên định, những con đường cụ thể đạt tới sự hoàn hảo. Và tất cả những thứ đó đều trong tầm với của chúng ta. Chúng ta đều có thể giải phóng nguồn năng lực kỳ diệu trong con người mình. Chỉ cần học cách làm thế nào để kích hoạt nguồn năng lượng ấy và vận dụng thể chất cũng như trí lực theo những cách hiệu quả nhất.

Liệu Steven Speilberg & Springsteen có điểm gì chung? John F. Kennedy và M. Luther King có chung đặc điểm nào khiến họ ảnh hưởng sâu rộng và mạnh mẽ đến nhiều người như vậy? Điều gì khiến Ted và Tina Turner khác hẳn với đám đông? Cả Pete Rose và Ronald Reagan nữa? Tất cả bọn họ đều có khả năng vượt lên chính mình, kiên định, hành động hiệu quả để vươn lên. Biến giấc mơ của họ thành sự thật. Nhưng điều gì đã khiến họ ngày này qua ngày khác có thể tận dụng khả năng của mình để hành động cho đúng đắn và mang lại kết quả như mong muốn? Tất nhiên có rất nhiều thành tố. Tuy nhiên, tôi tin có bảy tính cách chính mà những người ấy luôn có, bảy đặc điểm đã cho họ ngọn lửa nghị lực, giúp họ làm bất cứ việc gì để tiến tới thành công. Dưới đây là bảy yếu tố cũng đảm bảo mang lại thành công cho bạn:

Tính cách thứ nhất: niềm say mê! Mọi người trong số họ đều có một lý do, một mục tiêu rõ ràng, mạnh mẽ, luôn hun đúc khiến họ phải hành động, phải trưởng thành và ngày càng tiến xa hơn nữa! Nó cho họ nguồn năng lượng để con tàu tiến đến thành công của họ chuyển động. Khiến họ vận dụng sức mạnh tiềm tàng thực sự của mình. Đó là niềm say mê khiến con người thức khuya hơn, dậy sớm hơn. Đó là niềm say mê người ta cần trong các mối quan hệ tình cảm. Niềm say mê mang lại năng lực cuộc sống, nguồn nhựa sống và ý nghĩa của cuộc đời. Không có sự vĩ đại nếu không có niềm say mê to lớn dù đó là thứ mang lại cảm hứng cho một vận động viên, một họa sĩ, một nhà khoa học, một vị phụ huynh, một doanh nhân. Chúng ta sẽ khám phá phương cách giải phóng năng lực nội tâm thông qua sức mạnh của mục tiêu trong chương 11.

Tính cách thứ hai: niềm tin. Các cuốn sách về tôn giáo trên trái đất này hầu hết đều nói về nguồn năng lực và hiệu quả của đức tin đối với nhân loại. Những người thành đạt so với người thất bại, trong nhiều phương diện, rất khác biệt về đức tin. Đức tin của ta về bản thân và về thứ ta quyết định một cách rõ ràng và hình ảnh về con người sau này của chính mình. Nếu tin vào phép huyền diệu, ta sẽ sống với nhiều ảo ảnh. Nếu tin cuộc đời được định đoạt bởi những giới hạn chật hẹp, ngay lập tức, ta sẽ biến những giới hạn đó thành hiện thực. Những gì ta tin là đúng, điều gì ta tin là có thể sẽ trở thành đúng, sẽ là điều có thể xảy ra trong cuộc sống thực. Chúng ta sẽ biết thêm kiến thức về niềm tin và cách sử dụng kiến thức ấy trong chương 4 và chương 5.

Lòng nhiệt huyết và niềm tin cho ta động lực tiến tới sự hoàn hảo. Nhưng một nguồn động lực thôi chưa đủ là sức mạnh để đẩy tên lửa bay vút lên và nhắm tới thiên đàng. Ngoài nguồn năng lực ấy, chúng ta cần một con đường, một quá trình hành động hợp lý và thông minh để đạt được mục tiêu.

Tính cách thứ ba: chiến lược. Chiến lược là cách tổ chức các nguồn lực ta có. Mỗi nhân vật nổi tiếng trong lĩnh vực giải trí, hoặc chính trị gia, các bậc phụ huynh hoặc các nhà lãnh đạo đều biết các nguồn lực để dẫn tới thành công vẫn chưa đủ. Con người phải sử dụng nguồn lực ấy theo một cách hiệu quả nhất. Một chiến lược là sự nhìn nhận rằng: những tài năng tốt đẹp nhất và những tham vọng cao siêu nhất cũng cần phải tìm con đường đúng đắn cho mình. Ta có thể mở ra một cánh cửa bằng cách đạp đổ nó, hoặc tìm chìa khóa để mở cánh cửa ấy. Chúng ta sẽ học về các chiến lược mang đến sự hoàn hảo ở chương 7 & chương 8.

Tính cách thứ tư: Các giá trị trong sáng. Chúng ta hãy nghĩ về những điều đã khiến cho nước Mỹ trở nên hùng cường như ngày nay, những nhân tố: yêu nước và niềm tự hào, sự khoan dung và tình yêu tự do cháy bỏng. Đó là những thứ rất có giá trị, là những phán đoán thực tiễn về mặt đạo lý, đạo đức và rất cơ bản giúp nhìn nhận điều gì là thực sự quan trọng, thực sự đáng làm. Các giá trị là các hệ thống đức tin cụ thể về cái đúng, cái sai trong cuộc đời mình. Đó là sự đánh giá của chúng ta về điều gì khiến cho cuộc sống này đáng sống. Nhiều người không có ý tưởng rõ ràng cái gì là quan trọng đối với họ. Nhiều cá nhân thường hành động để sau đó lại không bằng lòng với bản thân chỉ bởi họ không rõ ràng về những điều gì họ cho là đúng cho mình và cho mọi người.

Mọi tính cách trên đây đều bổ trợ và mang tính tương tác với nhau. Liệu nhiệt huyết có bị ảnh hưởng bởi đức tin? Tất nhiên là có. Càng tin vào khả năng giành mục tiêu bao nhiêu, ta càng sẵn lòng đầu tư mọi nguồn lực của mình để đạt tới điều đó bấy nhiêu. Liệu niềm tin tự thân nó có đủ để đạt tới sự hoàn thiện? Niềm tin là một sự khởi đầu tốt đẹp. Nhưng nếu tin mình sẽ đi xem cảnh mặt trời mọc rồi lên kế hoạch đạt tới mục tiêu là đi về hướng Tây, bạn sẽ gặp khó khăn. Liệu chiến lược nhắm tới thành công có ảnh hưởng đến giá trị của chúng ta hay không? Chắc chắn là có. Nếu chiến lược đòi hỏi ta phải hành động không phù hợp với những niềm tin trong tiềm thức về đúng, sai trong cuộc đời, thì thậm chí một chiến lược tuyệt vời nhất cũng chẳng giúp được gì. Nhiều người khởi đầu là thành đạt chỉ để rồi sau này phá hủy chính sự thành đạt của bản thân. Rắc rối chính là: có một sự giằng co giữa những giá trị của cá nhân và chiến lược nhắm tới điều mình muốn. Tương tự, những điều chúng ta đã bàn ở trên không thể tách rời…

Tính cách thứ năm: nghị lực. Nghị lực có thể tạo ra niềm vui và sự tiến bộ mạnh mẽ của Bruce Springsteen hoặc Tina Turner. Nó là động lực kinh doanh của Donald Trump và Steven Jobs. Nó là nguồn sức mạnh của Ronald Reagan. Không thể thong thả, lừ đừ, uể oải để tiến tới sự hoàn hảo được. Những con người xuất sắc chớp lấy cơ hội và biến cơ hội ấy thành lợi ích cho mình. Họ sống gần như bị ám ảnh với những cơ hội tuyệt vời trong từng ngày. Họ biết có một thứ không ai có đủ đó là thời gian. Nhiều người trên thế giới nồng nhiệt tin những gì họ cho là đúng. Họ biết chiến lược chắc chắn đạt được mục tiêu và giá trị của họ hướng về mục tiêu ấy. Nhưng họ không có nguồn năng lực thể chất để hành động theo những ý tưởng đúng đắn. Thành công lớn không thể tách rời với nguồn năng lực về tâm linh, trí tuệ, thể chất.

Tính cách thứ sáu: năng lực liên kết. Hầu hết người thành đạt đều có một điểm chung: khả năng liên kết với mọi người thật phi thường, một khả năng gắn bó và phát triển sự hòa hợp với mọi người, thuộc đủ mọi tầng lớp, có niềm tin khác nhau. Đúng vậy, đôi khi có bậc kì tài có thể tạo ra thứ làm thay đổi thế giới. Nhưng nếu người ấy suốt đời sống trong cô độc, anh ta cũng chỉ thành công ở chừng mực nhất định nhưng lại thất bại ở nhiều lĩnh vực khác. Những con người thành đạt tuyệt vời như Kennedy, Reagan, Gandhi đều có khả năng tạo ra những mối liên kết thông nhất bản thân họ với mọi người. Sự thành đạt to lớn nhất không có trên sân khấu cuộc đời. Nó ở nơi sâu kín nhất của trái tim bạn. Từ trong sâu thẳm, ai cũng muốn hình thành những sợi dây tình cảm sống động vĩnh cửu với những người khác. Nếu không có mối liên kết yêu thương ấy, bất cứ sự thành công nào, bất cứ tài năng nào đều chỉ là rỗng tuếch.

Tính cách thứ bảy: khả năng giao tiếp điêu luyện. Đây là yếu tố cốt lõi, là ý nghĩa quan trọng nhất của cuốn sách này. Cách giao tiếp với mọi người và cách giao tiếp với bản thân cuối cùng sẽ quyết định chất lượng cuộc sống của chính chúng ta. Những người thành đạt trong cuộc sống là những người biết cách chấp nhận bất cứ thử thách nào của cuộc sống và truyền đạt trải nghiệm ấy cho bản thân theo một cách khiến họ có thể thay đổi mọi việc, để rồi thành công. Người thất bại thì không thể vượt qua được nghịch cảnh, chấp nhận số phận, và coi đó là giới hạn của cuộc đời mình. Những người nổi tiếng, người định hình cho cuộc sống và văn hóa của chúng ta có khả năng giao tiếp điêu luyện. Một điểm chung ở họ là khả năng giao tiếp, truyền đạt một ý tưởng, một đòi hỏi, một niềm vui hay một sứ mệnh.

Bunker Hunt, một tỷ phú dầu lửa người Texas có lần được phỏng vấn: “Ông có lời khuyên nào cho mọi người về cách thành đạt?” Ông nói: “Để thành đạt rất đơn giản. Trước tiên, quyết định điều mình muốn một cách thật cụ thể. Thứ hai, quyết định sẽ sẵn sàng trả giá để biến quyết định của mình thành hiện thực. Và sau đó, nhất định trả giá như đã từng quyết tâm. Nếu không muốn bước tiếp bước thứ hai, bạn sẽ không bao giờ có thứ bạn muốn. Trên đời, rất ít người làm, nhưng rất nhiều người nói”. Tôi muốn bạn cùng vui với những tư liệu trong cuốn sách này từ đầu đến cuối. Chia sẻ những gì bạn biết được và thỏa mãn với những kiến thức mình học được.

Trong chương này tôi nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc hành động có hiệu quả. Có rất nhiều cách hành động. Hầu hết những cách ấy đều dựa vào lý thuyết thử và sai. Con người, nếu thành đạt, đều đã phải thích ứng và tái thích ứng rất nhiều lần trước khi có được thứ mình muốn. Thử và sai là một nguyên tắc tốt ngoại trừ một thứ: nó bắt buộc ta phải sử dụng một lượng lớn nguồn của cải không ai có đủ – thời gian.

Nếu có một phương pháp hành động có thể thúc đẩy nhanh tiến trình học hỏi? Nếu tôi chỉ cho bạn cách học những bài học đúng đắn mà những con người ưư tú đã từng học? Nếu bạn có thể học trong chỉ vài phút những thứ ai đó phải mất hằng năm trời mới đạt đến sự hoàn thiện? Thật tuyệt vời phải không? Phương pháp làm được như vậy là thông qua học hỏi những mô hình tốt, có được sự xuất sắc đúng như những người thành đạt. Điều gì khiến họ khác với người suốt ngày chỉ nằm mơ một ngày kia mình sẽ thành công? Chúng ta hãy cùng khám phá.